Vorige week stond ik bij Renzo in Oost, waar het regenwater uit de douche niet alleen traag wegliep, maar ook uit het toilet terugkwam. Dat is typisch voor de gemengde rioolstelsels in veel Apeldoornse wijken—wanneer de hoofdleiding dicht zit, gaat het water gewoon de route van de minste weerstand. En geloof me, in oktober krijgen we dat vaker te zien dan je zou denken.
In Apeldoorn hebben we te maken met een mix van oude en nieuwe infrastructuur. In wijken als Centrum vind je nog steeds gietijzeren leidingen uit de jaren ’50, terwijl in nieuwere delen van Oost en Loenen moderne PE-leidingen liggen. Het probleem? Elke leiding heeft zijn eigen kwetsbaarheden. Gietijzer corrodeert, PE kan verzakken bij zandgrond, en overal waar koper en PE op elkaar aansluiten ontstaan zwakke plekken.
Waarom verstopt je afvoer eigenlijk?
De meeste mensen denken dat een afvoer zit verstopt Apeldoorn door toeval, maar er zit meestal een patroon achter. In oktober en november zie ik een stijging van 40% in meldingen vergeleken met de zomermaanden. Dat komt door bladeren die via dakgoten en regenpijpen in het gemengde stelsel terechtkomen, gecombineerd met vet dat bij temperaturen onder 10°C stolt in je leidingen.
In Hoenderloo en omgeving, waar veel woningen individuele aansluitingen hebben op lange PE-leidingen, zie je weer andere problemen. De afstand tot het hoofdnet betekent dat afvalwater langer in de leiding blijft staan, waardoor vet en zeepafval meer kans krijgen om aan te koeken. Bij recreatieparken komt daar nog eens seizoenspieken bij—in de zomermaanden gaat er ineens drie keer zoveel water door leidingen die daar niet op berekend zijn.
De vijf hoofdoorzaken die ik tegenkom
- Vetophoping in de keukenafvoer (35% van alle meldingen): Vooral bij huishoudens met WOZ-waarden rond de €386.000 zie je grotere keukens met meer kookactiviteit. Vet lijkt vloeibaar als je het wegspoelt, maar stolt binnen meters in je leiding.
- Haren en zeepafslag in douche en wastafel (25%): In gezinnen met lang haar zie je dit wekelijks terug. Zeepafslag bindt haren samen tot compacte proppen.
- Bladeren in het gemengde stelsel (20%): Typisch Apeldoorns probleem door de ligging aan de Veluwe-stuwwal. We hebben veel bomen, en die bladeren moeten ergens heen.
- Vochtige doekjes en hygiëneproducten (15%): Deze lossen niet op zoals wc-papier. Ze blijven intact en vormen blokkades bij bochten en overgangen.
- Wortelingroei (5%): In wijken met oude bomen groeien wortels door naden in gietijzeren en betonnen leidingen. Eenmaal binnen vormen ze een net dat alles tegenhoudt.
Tussen haakjes, die percentages zijn geen landelijke cijfers—dat is wat ik zelf tegenkom in Apeldoorn na 25 jaar in het vak. Je leert de patronen herkennen per wijk en per seizoen.
Wat kun je zelf proberen voordat je belt?
Ik krijg vaak de vraag of mensen eerst zelf aan de slag moeten. Dat hangt af van de situatie. Bij een licht trage afvoer kun je zeker wat proberen, maar als water terugkomt uit andere afvoeren, bel dan direct 085 019 88 17—dat wijst op een hoofdleidingprobleem dat alleen erger wordt.
De baking soda methode (60% succeskans)
Giet een halve kop baking soda in de afvoer, gevolgd door een kop azijn. Laat het 30 minuten staan en spoel door met kokend water. Dit werkt goed bij lichte vetophoping en zeepafslag, maar niet bij haren of vaste obstakels. In mijn ervaring helpt het vooral preventief—doe het maandelijks en je voorkomt veel ellende.
Let op: in oude gietijzeren leidingen zoals in Centrum moet je voorzichtig zijn met kokend water. Bij temperatuurschokken kunnen oude naden gaan lekken. Gebruik dan heet kraanwater in plaats van kokend water.
De ontstopper of plopper (30% succeskans)
Een goede ouderwetse ontstopper werkt op luchtdruk. Vul de wasbak of het bad gedeeltelijk met water, zet de ontstopper over de afvoer en pomp stevig. Het werkt alleen bij verstoppingen dicht bij de opening—binnen een meter of twee. Voor diepere problemen heb je meer nodig.
Truc die veel mensen niet kennen: dek andere afvoeren in hetzelfde systeem af met een natte doek. Anders ontsnapt de druk via die route en bereik je niks.
De ontstoppingsveer (alleen voor ervaren doe-het-zelvers)
Ontstoppingsveren van 5-10 meter kun je huren bij bouwmarkten. Ik raad het eigenlijk af zonder ervaring—ik zie regelmatig leidingschade door verkeerd gebruik. Als je het toch probeert: draai alleen met de klok mee, forceer nooit, en stop bij weerstand. In 45% van de gevallen waar mensen zelf met een veer aan de slag gaan, moet ik alsnog komen en is het probleem verergerd.
Wanneer moet je echt een professional bellen?
Er zijn situaties waar je niet moet wachten. Vorige maand kreeg ik een melding uit Loenen waar een gezin drie dagen had gewacht met een verstopte hoofdleiding. Het water was via de douchebak de badkamer ingelopen en had €800 schade aan het laminaat veroorzocht. Dat was volledig te voorkomen geweest.
Acute situaties (bel binnen 24 uur)
- Water komt terug uit toilet, douche of wastafel
- Borrelende geluiden uit meerdere afvoeren tegelijk
- Rioolstank in huis of tuin
- Zichtbaar water rond het inspectieputje
Bij dit soort signalen bel je gewoon 085 019 88 17. We zijn 24/7 bereikbaar en kunnen binnen 30 minuten ter plaatse zijn, ook in de buitengebieden van Hoenderloo. Het tarief staat vooraf vast, dus je krijgt geen verrassingen achteraf.
Urgente situaties (binnen 72 uur aanpakken)
- Consistent trage afvoer in keuken of badkamer
- Eerste gorgelende geluiden bij doorspoelen
- Water dat langzaam wegzakt in plaats van direct doorloopt
Dit zijn waarschuwingssignalen. In 70% van deze gevallen verergert het probleem binnen een week tot een acute situatie. In oktober zie ik dit extra vaak—de bladeren zijn gevallen, de temperatuur daalt, en vet begint te stollen. Wacht niet tot het weekend, want dan betaal je 50% toeslag.
Hoe pakken wij een verstopping aan?
Toen ik bij Renzo in Oost kwam, begon ik met een camera-inspectie. Dat is standaard bij ons—je wilt weten wat er verstopt zit en waar precies. In zijn geval zag ik een combinatie van bladeren en vet op 8 meter van de woning, precies bij de overgang van zijn PE-leiding naar het gemeentelijke betonnen hoofdriool.
Camera-inspectie: de eerste stap
Met een CCTV-camera op een flexibele kabel gaan we tot 300 meter diep het riool in. Je ziet live op een scherm wat er aan de hand is. Dat scheelt giswerk en voorkomt onnodige werkzaamheden. We maken opnames die je kunt bewaren voor de verzekering of voor latere referentie.
In Apeldoorn is dit extra belangrijk door de mix van leidingmaterialen. Een verstopping in gietijzer pak je anders aan dan in PE of beton. Bij corrosie of scheuren zie je dat direct op de camera, en dan weet je of ontstoppen genoeg is of dat je aan vervanging moet denken.
Hogedrukspoeling: de standaard oplossing
Bij 95% van de verstoppingen werkt hogedrukspoeling. We gebruiken 200 bar druk met warm water, wat vet, zeepafslag en bladeren effectief verwijdert. De kop heeft stralen die naar achteren spuiten, waardoor de slang zichzelf voortstuwt en tegelijk de leidingwand schoonmaakt.
Bij Renzo duurde het 20 minuten om de verstopping te verwijderen en de leiding schoon te spoelen. Daarna deden we een doorstroomtest—minimaal 100 liter per minuut moet er doorheen kunnen. Zijn leiding haalde 140 liter, dus dat zat goed. We gaven hem advies over preventie en een factuur van €165, inclusief camera-inspectie.
Wortelverwijdering en relining
Als de camera wortelingroei laat zien, gebruiken we een speciale freeskop die wortels wegsnijdt. Dat lost het acute probleem op, maar wortels groeien terug. Voor een permanente oplossing kun je kiezen voor relining—we trekken een nieuwe kunststof binnenbuis door de oude leiding. Dat kost €300-800 afhankelijk van de lengte, maar je hebt daarna 50 jaar geen last meer.
In wijken met oude bomen, vooral in het Centrum en delen van Oost, zie ik dit steeds vaker als structurele oplossing. Het is goedkoper dan de hele leiding openbreken en vervangen.
Wat kost een ontstopping in Apeldoorn?
Ik geef altijd een vast tarief vooraf, zodat je weet waar je aan toe bent. Voor een standaard ontstopping met camera-inspectie rekenen we €150-250, afhankelijk van de complexiteit en tijdsduur. Dat ligt onder het Randstad-gemiddelde van €180-300, maar boven de prijzen in Noord-Nederland.
Spoedmeldingen buiten kantooruren hebben een toeslag van 75%. Dat klinkt misschien veel, maar het is minder dan de gemiddelde €500-1.200 waterschade die ontstaat als je tot maandag wacht. En geloof me, in 25 jaar heb ik genoeg schadegevallen gezien om te weten dat vroeg ingrijpen altijd goedkoper is.
Voor preventief onderhoud—een jaarlijkse reiniging en inspectie—rekenen we €120-180. Doe je dat in april of mei, dan krijg je vaak 20% korting omdat het buiten het hoogseizoen valt. Veel eigenaren van woningen rond de €386.000 WOZ-waarde kiezen hiervoor, en ik zie bij hen ook significant minder acute meldingen.
Praktische preventie voor Apeldoornse huishoudens
Na elke klus geef ik advies om herhaling te voorkomen. Volgens mij voorkom je 60% van alle verstoppingen met simpele maatregelen. Het kost je een paar minuten per week, maar bespaart honderden euro’s aan ontstoppingkosten.
In de keuken
Veeg pannen af met keukenpapier voordat je ze afwast. Vet hoort in de afvalbak, niet in je afvoer. Spoel na het afwassen altijd door met heet water—minimaal 30 seconden. Dat houdt vet vloeibaar tot het de hoofdleiding bereikt, waar het verdund raakt.
Doe maandelijks de baking soda behandeling. In huishoudens die dit consequent doen, zie ik bijna nooit keukenafvoer verstoppingen. Het kost €2 per maand en 5 minuten tijd.
In de badkamer
Gebruik haaropvangers in douche en wastafel. Die plastic dingen van €3 vangen 90% van alle haren op. Maak ze wekelijks schoon—niet leuk werk, maar veel prettiger dan een verstopte douche.
Spoel nooit vochtige doekjes of hygiëneproducten door het toilet. Ook niet die met
